Konsekwencje eksperymentalnego treningu dramatycznego
Autor: Władysław Pitak
Interpretacja wyników - ocena istotności statystycznej
Utworzenie dwóch grup eksperymentalnych i dwóch kontrolnych daje
nadzieję, że wyniki średniego poziomu zdolności twórczych uzyskane
w badaniu II etapu oddają rzeczywisty charakter badania. Gdyby grupy
były jeszcze większe (np. po 100 osób), to zaufanie do średniej
ich wyników byłoby większe, gdyż w ten sposób ujmowałyby wierniejszy
obraz całej populacji i większe byłoby prawdopodobieństwo, że obliczona
na tej podstawie średnia jest zgodna ze średnią całej populacji.
Istotność każdej statystycznie uzyskanej wartości zależy więc od
liczby pomiarów, stanowiących jej podstawę i ważne jest, aby w każdym
przypadku wiedzieć, jaki jest stopień tej istotności, tj. jak duże
można mieć zaufanie do otrzymanej wartości.
Zakres pracy nie zezwala na poszerzenie badań na liczniejszą populacje,
dlatego musimy się ograniczyć do wyników populacji, którą mamy do
dyspozycji, pamiętając jednocześnie, że wyniki prezentowane w niniejszej
pracy dotyczą tylko osób badanych i populacji miasta Koszalina.
Dla właściwej interpretacji wyników naszej populacji obliczyliśmy
błędy standardowe średniej arytmetycznej, błędy odchylenia standardowego
oraz błędy standardowe różnicy pomiędzy dwiema nieskorelowanymi
średnimi.
Błąd standardowy średniej arytmetycznej :
Dla grupy K-1 = 1,52
Dla grupy E-1 = 3
Dla grupy K-2 = 1,9
Dla grupy E-2 = 3,3
Powyższe wyniki oznaczają, że istnieje 68 % prawdopodobieństwa,
że prawdziwa średnia, tzn. średnia, która otrzymalibyśmy, gdybyśmy
objęli wszystkie możliwe przypadki, leży dla poszczególnych grup
w następujących przedziałach liczbowych :
Dla grupy K-1 M = 14,53 - 17,97
Dla grupy E-1 M = 40,7 - 46,7
Dla grupy K-2 M = 18,9 - 22,7
Dla grupy E-2 M = 57,7 - 64,3
Błąd standardowy odchylenia standardowego (wskazuje, jakie jest
prawdopodobieństwo, że dyspersja badanej grupy jest zgodna z dyspersją
całej populacji) :
Dla grupy K-1 = 1,08
Dla grupy E-1 = 2,15
Dla grupy K-2 = 1,35
Dla grupy E-2 = 2,32
Błąd standardowy różnicy pomiędzy dwiema nieskorelowanymi średnimi
(wskazuje, czy różnica ustalona między grupami eksperymentalnymi
a kontrolnymi rzeczywiście ma znaczenie. Na uwzględnienie zasługuje
dopiero różnica co najmniej dwa do trzech razy większa niż omawiany
błąd. (10):
I tak dla kategorii klas III = 1,79
a dla kategorii klas V = 2,36
Powyższe wyniki oznaczają, że różnica obu średnich w kategorii
klas III jest 1,79 razy większa niż jej błąd standardowy i jest
bliska istotności statystycznej, a w kategorii kl. V różnica obu
średnich jest 2,36 razy większa niż jej błąd standardowy i należy
ją bezwzględnie uważać za istotną statystycznie.
Tak więc eksperyment i badania nad wpływem treningu dramatycznego
na rozwój zdolności twórczych potwierdzają hipotezę o wpływie treningu
na rozwój zdolności. Możemy teraz z pełną odpowiedzialnością stwierdzić, że :
Trening dramatyczny w znacznym stopniu przyspiesza wzrost poziomu
zdolności twórczych.
PODSUMOWANIE
Ekspresja dramatyczna, w świetle przeprowadzonych dotychczas badań
przez Władysława Pitaka i uzyskanych przez niego doświadczeń praktycznych,
spełnia niewątpliwie korzystną rolę w kształtowaniu twórczej spontaniczności.
Wnioski końcowe, które wypływają z rozważań teoretycznych oraz z
analizy materiałów empirycznych, dają się ująć następująco :
1.Skonstruowano model normatywny nowej techniki pracy pozalekcyjnej
i pozaszkolnej jako jeden z elementów systemu wychowawczego.
2.Wprowadzono ekspresję i trening dramatyczny do praktyki pedagogiczno-artystycznej
jednej z placówek miasta Koszalina oraz zachęca się do zainteresowania
tą koncepcją inne placówki i szkoły (dawnego) województwa koszalińskiego.
3.Dokonano weryfikacji nowej formy kształcenia zdolności twórczych
przez zbadanie skuteczności eksperymentu i porównanie wyników grup
eksperymentalnych z grupami kontrolnymi w sposób tradycyjny.
4.Uzyskano wyniki świadczące o niewątpliwie pozytywnym wpływie ekspresji
i treningu dramatycznego na rozwój zdolności twórczych uczniów szkół
podstawowych w Koszalinie.
Zdawać by się mogło, że uczyniono wszystko, aby dramatyzację przybliżyć
i rozpowszechnić w szerokich kręgach teoretyków i praktyków wychowania.
A przecież nadal dominuje w szkolnictwie forma kształcenia podawczego,
która nie rozwija zdolności twórczych. Nadal szkoła przekazuje zdroworozsądkową
wiedzę dydaktyczną. Nadal istnieje tendencja do eliminowania z procesu
kształcenia samodzielnych prób rozwiązywania zadań szkolnych (istnieją
tylko próby bez błędów). Trudno jest zakładać wystarczającą przydatność
wiedzy tak zdobytej przy rozwiązywaniu zupełnie nowych problemów.
To prawda, wiedza informacyjna jest niezbędna współczesnemu człowiekowi.
Można jednak założyć, że zwiększać się będzie coraz bardziej prawdopodobieństwo
występowania nowych dla człowieka sytuacji i problemów, w których
niezbędne będzie twórcze zachowanie. Przyjęcie tego (prawdopodobnego)
założenia czynić powinno bardziej pożądanym wprowadzenie, nie tylko
do zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, ale do systemu obowiązkowych
zajęć takich form, które zwiększają możliwości twórcze człowieka.
Należy dążyć do stworzenia takich warunków, aby na każdym etapie
kształcenia, każdy uczący się mógł przyjąć rolę badacza, który dostarczone
mu treści, nawet najbardziej sformalizowane, "doświadcza" i krytycznie
osądza.
Powyższa propozycja kształcenia może wydać się rozrzutna i luksusowa,
gdy punktem odniesienia uczyni się ten zasób wiedzy, który w danej
chwili istnieje, lub który chce się przekazać innym. Być może takie
formy kształcenia okażą się konieczne, gdy punktem odniesienia staną
się możliwości twórczego rozwoju. Ale zanim to się stanie, pozostaje
nam działalność pozalekcyjnych i pozaszkolnych zespołów ekspresji
dramatycznej jako punkt wyjścia w organizowaniu i planowaniu pracy
wychowawczej w szkole przyszłości.
Uwaga:
Powyższy artykuł jest fragmentem pracy badawczej pt. "Twórcza funkcja
ekspresji dramatycznej. Wpływ treningu dramatycznego na rozwój
zdolności twórczych uczniów szkół podstawowych", WSP (Zakład Psychologii),
Słupsk 1983
Osoby zainteresowane pełną wersją wraz z przypisami, bibliografią
i aneksami proszone są o kontakt z autorem: biuro@logos.dt.pl
|